Ik ben gevraagd om een installatie te maken voor de 2 jaar durende manifestatie Bewegen en Landen in (en rond) het Huis voor Cultuur en Bestuur in Nijverdal, Gemeente Hellendoorn. De installatie moet inspelen op de (cultuur)historie van de Gemeente Hellendoorn. Op deze weblog is mijn werk- en denkproces te volgen. Start van het project: november 2011. (Begin helemaal onderdaan als je het werkproces vanaf het begin wil inzien.)

I have been asked to make an installation for a two-year project titled "Moving and Landing" in (and around) the House of Culture and Administration in Nijverdal, district of Hellendoorn (the Netherlands). On this weblog, I'm writing about this project in Dutch (which is the language spoken in the district of Hellendoorn). You can find some information about the project in English here .

vrijdag 30 september 2011

Onderweg

Vandaag sprak ik met meneer Klompenmaker van ten Cate. Hij was bijzonder behulpzaam en wilde graag ten Cate tentdoek en ook een officieel ten Cate label ter beschikking stellen. Vooral dit laatste is voor mij belangrijk, of eigenlijk met name de betrokkenheid van ten Cate bij dit project. Ik ontmoette ook koster Dolf Maris die me de kerk van binnen liet zien en wat meer inzicht verschafte in het dagelijks leven - op kerkelijk maar ook ander vlak - in Hellendoorn. De prachtige ramen in het koor bleken gedoneerd te zijn door ten Cate. Een hele mooie samenloop van omstandigheden.

donderdag 29 september 2011

Vandaag

Het Korhoen leek misschien even naar de achtergrond verdwenen maar is nog steeds volop aanwezig in mijn hoofd. Vandaag sprak ik even met boswachter Ton Klomphaar die alles weet over de ecologie van het dier. Hij vertelde dat er bij de laatste telling nog maar 4 mannetjesdieren waren gesignaleerd. De vrouwtjes zijn wat moeilijker te tellen vanwege hun schutkleur. Dat gaat heel spannend worden de komende jaren en ik hoop dat ik op mijn eigen bescheiden manier bij kan dragen aan de bewustwording m.b.t. deze heikele kwestie. Het Korhoen is niet voor niets het symbool van Nationaal Park de Sallandse Heuvelrug. Als het goed gaat met het Korhoen gaat het ook goed met het gebied. En het zou toch afschuwelijk zijn als dit prachtige dier uit zou sterven. Ik heb een paar plannetjes waar ik de komende weken aan ga werken. Met rode wenkbrauwen.

Morgen op bezoek in de kerk in Hellendoorn om te praten met koster Dolf Maris. Het lijkt me niet meer dan gepast om als ik een kleine uitvoering van "zijn" kerk wil maken in tentmateriaal, hij weet waar dit project over gaat. Als het goed is praat ik morgen ook met meneer Klompenmaker van Ten Cate over een mogelijke betrokkenheid van Ten Cate bij dit project. Ook hier is het belangrijk om niet zomaar tentdoek van Ten Cate aan te schaffen maar het contact te leggen en te kijken of we iets voor elkaar kunnen betekenen. Sinds een paar dagen heb ik het boek "De draad van de toekomst" in huis, over de recente geschiedenis van Ten Cate. Boeiend om te lezen hoe ze zich hebben ontwikkeld tot een bijzonder innovatief bedrijf.

En de komende dagen wandel ik de grens van Hellendoorn. Met lichte bepakking (slapen op de grens) en zo nauwkeurig mogelijk. Niks vergeleken bij de echte ontdekkingsreizigers maar stiekem noem ik mezelf soms toch zo. Als het te makkelijk is zal ik de Regge overzwemmen.

Nog even kort samengevat:
- oorsprong en heden/toekomst van de gemeente Hellendoorn verenigd in een kleine kopie van de oude kerk in Hellendoorn (uit 12e eeuw) uitgevoerd in tentdoek van Ten Cate, de 1-persoons tent/kerk wordt gedurende het project van locatie naar locatie vervoerd met een handkar door inwoners van de gemeente Hellendoorn
- rondreis met de kerk/tent over de gemeentegrens van Hellendoorn waarbij ik probeer zo min mogelijk van de grens af te wijken, overnachten gebeurt in de kerk/tent
- Korhoen-project: a. ontwikkeling van 2 kleine rode sieraden die identiek zijn aan de wenkbrauwen van het Korhoen b. mijn garderobe een lange periode (een jaar?) aanpassen aan de kleuren van het Korhoen

En zoals altijd in mijn werk: verandering van ideeën niet uitgesloten.

dinsdag 27 september 2011

Ruwe schets



Nog zonder ramen, deuren, koor, scheerlijnen, rits en het echte Ten Cate tentdoek. Een ruwe schets zogezegd.

Kerktenttest

Vanochtend haalde ik de onderdelen voor het frame van de tent. Het is een prachtig systeem, snel in elkaar te zetten en niet al te zwaar. Foto's volgen later als ik het helemaal op maat heb gemaakt. Daarvoor wacht ik nog op de goedkeuring van de Historische Kring Hellendoorn. Ondertussen naai ik een proeftent.
Aan het echte frame gingen al twee proefversies vooraf. De tweede was van pvc-buizen en kabelbinders, fijn materiaal om snel en goedkoop een proefmodel te maken. Helaas vergeten om te fotograferen voor ik het weer uit elkaar haalde. Ik heb in Amsterdam geen atelier meer sinds ik in Weimar woon dus de woonkamer is hier tijdelijk mijn werkterrein en veel ruimte om dingen te laten staan is er niet. De eerste papieren versie -om een idee te krijgen van hoogte en oppervlak- is wel vastgelegd:

maandag 26 september 2011

52º21'05,01"N 6º20'01,14"O

Nog even en de grote tocht langs de gemeentegrens gaat beginnen. Ik heb de meest oostelijke punt van de gemeentegrens als startpunt genomen. "Het westen staat tegenover het oosten, de plaats van de verlossing . Zo wordt het westen de plaats van de dood. In het westen gaat ook de zon onder. Het leven lijkt daardoor afgelopen te zijn. .... Als men wil leven dan moet men uit de dood (het westen) naar het leven gaan (het oosten). De dood heeft men dan achter de rug. Hier zit een diepe symboliek achter." (uit: Rondom kerk en toren. De eeuwenoude kerk te Hellendoorn. Paul Janse en Zegert Vis, p. 21). Ik loop van het Oosten naar het Westen en weer terug naar het Oosten. Niet ver van het meest oostelijke punt vandaan is mijn vader geboren (op de Eekte). Mijn eigen oorsprong zogezegd. Een goed punt om te beginnen en te eindigen.
Onderweg moet ik twee keer de spoorlijn oversteken en twintig keer een kanaal of rivier. De Regge doet zich gelden langs de grens. Ik heb overwogen om een rubberbootje mee te nemen maar dat gaat me toch te ver. Sowieso lukt het me niet om exact op de grens te lopen: dat is immers niet meer dan een flinterdunne lijn waar ik meestal naast zal lopen, in de buurt van, bij benadering. Sterker nog: een onzichtbare lijn die incidenteel ook een boerderij doormidden snijdt. Rest mij dan de keus: over het dak of dwars door het huis.
Misschien moet er toch ook maar een ladder mee.

dinsdag 20 september 2011

Tentkerk/Kerktent


In de afgelopen weken probeerde ik te reconstrueren hoe de eerste kerk in Hellendoorn er uit heeft gezien. Ik heb hulp van de Historische Kring Hellendoorn Nijverdal, met name van Evelyn Ligtenberg. Ze heeft me alles verteld wat ze weet over de kerk. Er is weinig over te vinden in het bronnenmateriaal en een deel zal speculatie blijven. Hoe groot de ramen precies waren, of het koor rond of vierkant was, hoe het dak er uit heeft gezien. Voor andere kwesties zijn wel aanwijzingen maar geen 100% zekerheid. Uit latere rekeningen blijkt dat de kerk in die tijd bepleisterd was - net zoals in het meer recente verleden en door te kijken naar afbeeldingen van andere Romaanse kerken kunnen ook conclusies getrokken worden. In ieder geval wijkt het gebouw in bijna alles af van hoe het er nu uitziet. De prachtige ijzeroer stenen die nu weer zichtbaar zijn, waren toen waarschijnlijk onder een pleisterlaag verborgen. De osseogen (kleine ronde ramen) waren destijds van buiten zichtbaar maar nu zijn ze ingebouwd door de toren. Het hele gebouw was veel lager, het koor was kleiner, evenals de deuren en ramen.

Bij tentenatelier Esvo vond ik twee mooie Ten Cate tentdoeken in de juiste kleuren. Een lichtgrijs voor de muren en een donkerbruin voor het dak. Het doek glimt een beetje aan de buitenkant en dat deed me aanvankelijk twijfelen maar eigenlijk is het wel goed dat het de tegenstelling vergroot tussen het toen - vertegenwoordigd door de kerk die ten grondslag lag aan de gemeente Hellendoorn - en het nu - vertegenwoordigd door de Ten Cate fabrieken en het materiaal dat zij produceren.

Ik heb nog nooit een tent gemaakt, maar voor alles is er een eerste keer. Ik heb speciaal tentgaren, doorzichtig raamfolie, zeilogen, slibranden, ritsen, jeansnaalden en een hele berg aanwijzingen. Toen ik met het idee begon te spelen zag ik een grote tent voor me, niet zo groot als de kerk zelf maar toch een imposant gebouw. Pas vrij laat realiseerde ik me dat de tent, om op het expositiepodium van 2 x 3 te passen, helemaal niet zo groot zou kunnen zijn. Bij maximaal gebruik van de oppervlakte en een lengte van 2.85 kan de tent net iets meer dan een meter hoog worden. En in dat geval is het misschien geen slecht idee om nog een stapje verder te gaan en er echt een 1-persoons tent/kerk van te maken zodat ik met mijn hoofd in het koor moet liggen om helemaal in de tent te passen. Want ik zal er in moeten slapen als ik op pad ga om de gemeentegrens van Hellendoorn te lopen. Tussen de 60 en 70 kilometer met bepakking en grotendeels buiten de gebaande paden.